1- دفع خطر آمریكا با نزديكي به چين، تاريخ چه میگويد؟
غلامرضا مصدق
بعضی از مدافعان توافق ایران و چین ، چه تلویحی و چه تصریحی ، این توافق را ضد حمله ای کاری در مقابل فشار همه جانبه آمریکا علیه ایران میدانند . اگر بخشی از فلسفه وجودی این توافق ایجاد توازن منطقی بین ارتباط ایران با یک ابرقدرت نوظهور شرقی و یک ابرقدرت غربی باشد ، قطعاً امری معقول و راهبردی موثر در جهت تامین منافع ملی خواهد بود ، ولی اگر قرار است این توافق صرفاً ابزاری برای اتکا به چین برای مقابله و رو كم كنی آمریکا باشد ، در اینصورت تاریخ چهار صد ساله اخیر ایران نشان میدهد راهبرد اتکا به یک قدرت برای مقابله با قدرت دیگر همواره شکست خورده و تاریخ ایران حتی یک تجربه موفق در این مورد را نشان نمیدهد.
ایران در زمان صفویه برای مقابله با پرتغال ابرقدرت دریایی آن زمان که بخشی از جزایر و سواحل خلیج فارس را اشغال کرده بود به ابرقدرت دریایی دیگر آنزمان ، انگلیس رو آورد . همین دعوت سنگ بنای حضور انگلیس در ایران شد . تاریخ نشان داد تبعات و زیان نکبت بار انگلیس در ایران صدها بار از حضور پرتغال بیشتر بود.
فتحعلي شاه بعد از شكست در مقابل روسيه تزاري ، با اين تز كه دشمن دشمن من ، دوست من است ، براي مقابله با روس ها با ناپلئون قراردادی منعقد كرد كه فلسفه وجودي آن بهره گرفتن از قدرت فرانسه براي باز پس گیری سرزمین های اشغالی از روسيه بود . بلافاصله بعد از عقد اين قرار داد ، روسيه با عقد قراردادی با فرانسه ، موجب شد ناپلئون به سرعت پشت ایران را خالی کند . بعد از نا اميدي ايران از فرانسه ، براي مقابله با روسيه به انگليس رو آورد كه نتيجه آن به مراتب بدتر از توافق با فرانسه بود.
رضا خان با اینکه با کمک و چراغ سبز انگلیسی ها به قدرت رسیده بود ، ولی همواره از آنها در هراس و مترصد فرصتی برای رهائی از سلطه آنها بود . جنگ دوم جهانی و پیشرویهای برق آسای آلمانی ها به زعم رضا خان فرصت مد نظر را فراهم کرد ، او با اطمینان از پیروزی نهائی هیتلر به شدت به آلمان نزدیک شد . اخطار و هشدارهای انگلیس مانع روان شدن سیل کارشناسان و مهندسان آلمانی به سوی ایران و عقد قراردادهای متعدد با آلمان نشد . نهایتاً ، انگلیس با کمک روسیه و آمریکا به این بهانه که رضاخان هم پیمان دشمن مشترک همه آنهاست ، او را با تحقیر از سلطنت خلع و به جزیره موریس تبعید کردند . ایران به اشغال کامل متفقین در آمد و هیچ کاری هم از آلمان برای دفاع از ایران برنيامد.
بعد از اتمام جنگ دوم جهاني ، آمريكا و انگليس طبق توافق قبلي قواي نظامی خود را از ایران خارج کردند ، ولی شوروی از خروج امتناع کرد . ایران برای فشار به شوروی به آمریکا ابر قدرت نوظهور مجهز به سلاح هسته ای متوسل شد ، اولتیماتم آمریکا به شوروی کارساز شد ، شوروی قوای خود را از ایران خارج کرد . اگر چه مانور دیپلماتیک حساب شده احمد اقوام نخست وزیر وقت ایران هم در خروج نظامیان شوروی بسیار موثر واقع شد ، اما همین خدمت آمریکا به ایران سنگ بنای حضور همه جانبه آمریکا در ایران شد ، نفوذ آمریکا در دوران پهلوی دوم نهایتاً به آنجا رسید که ژنرال هویتزر آمریکایی در آستانه انقلاب بدون اطلاع شاه و دولت به ایران می آمد تا برای ژنرالهای ایرانی خط و ربط تعیین کند.
همانطور که ملاحظه میشود ، در همه موارد بالا وجود سه ویژگی در این تجارب تاریخی مشترک است ، اول اینکه ایران برای دفع خطر از یک قدرت به قدرت رقیب آن متوسل شده ، دوم همواره این نزدیکی ها در دوران ضعف ایران صورت گرفته و سوم اینکه همگی نه تنها شکست خوردند بلکه منجر به نتیجه عکس هم شدند.
در روابط بین الملل خبری از مقولاتی چون اخلاق و جوانمردی نیست، تجارب تاریخی نشان میدهد همواره قدرتهای جهانی تا آنجا که برایشان مقدور بوده از برگ برنده ارتباط با دیگر کشورها بعنوان برگ برنده برای حداکثر کردن منافع خود بهره برده اند و در صورت اقتضاءدر يك معامله پشت پرده با رقيب آنها را به حال خود رها کردند. امنیت ملی همواره در سایه وحدت ملی، اقتصادی قدرتمند ، دیپلماسی متوازان و ارتقاء قدرت نظامي بدست مي آيد.
2- اوراق نفتی؛ درد است یا درمان؟
دکتر علی فرحبخش
برخی بر این باورند که ایران جامعهای کوتاهمدت است که به دشواری میتوان چشمانداز بلندمدتی در آن چه در سطح خرد و چه در سطح کلان یافت. کوتاه بودن افق چشمانداز هم در رفتار سیاستگذاران و هم در رفتار آحاد اقتصادی مشهود است. ضربالمثلهای بسیاری هم شاهد این مدعا است؛ «از این ستون به آن ستون فرج است»، «تا آن موقع کی مرده، کی زنده» و «یک سیب را که به هوا بیندازی، هزار تا چرخ میخورد تا بیاید پایین
در شرایطی که بهواسطه تحریمهای آمریکا و شیوع ویروس کرونا، کفه درآمدی دولت سبکتر و کفه مخارج آن سنگینتر شده است، توازن در بودجه دولت به یک مساله غامض تبدیل میشود. روشهایی همچون استقراض از بانک مرکزی یا صندوق ذخیره ارزی که بهدلیل مسدود بودن حسابهای آن، نتیجهای جز افزایش پایه پولی ندارد، دولتمردان را به تجربه سیاستهای جدیدی سوق داده که از یکسو بتوانند منابع زیادی را در کوتاهمدت به کف آورند و ازسوی دیگر از پیامدهای تورمی آن بکاهند
یکی از این طرحها فروش اوراق سلف نفتی است. در این طرح دولت متعهد میشود به خریدار این اوراق، میزان مشخصی نفت یا معادل ریالی آن را برحسب قیمت نفت و قیمت تبدیل ارز در دو سال آینده پرداخت کند. حداقل سود این اوراق نیز براساس حداکثر نرخ سود سپردههای بانکی تضمین شده است. از آنجا که قراردادهای آتی اساسا هنگامی شکل میگیرد که طرفین پیشبینیهای متفاوتی نسبت به آینده داشته باشند، حال باید دید بهترین و بدترین سناریو برای دولت و خریداران این اوراق کدام است؟
بهترین سناریو برای دولت زمانی رخ میدهد که در دو سال دیگر از شر تحریمهای نفتی خلاص شود و اقتصاد جهان پس از کرونا هنوز قادر به احیای رشد خود نباشد و قیمتهای نفت در حولوحوش فعلی یا شاید حتی کمتر نوسان داشته باشد. در این صورت دولت با حداقل هزینه ممکن از مردم استقراض خواهد کرد و از تبعات سنگین استقراض از بانک مرکزی در شرایط فعلی پیشگیری خواهد شد.
اما بدترین سناریو برای دولت و بهترین سناریو برای خریداران زمانی اتفاق خواهد افتاد که در دوسال آینده دولت همچنان با تحریمهای نفتی روبهرو باشد و اقتصاد جهان هم پس از کشف واکسن کرونا و تحریک تقاضا با قیمتهای بسیار بالای نفت روبهرو شود. در این حالت هم ریسک افزایش قیمت ارز تا دو سال دیگر و هم افزایش قیمت نفت بر دوش دولت خواهد افتاد و از این حیث برای دولت هزینه کمرشکنی خواهد داشت. ضمن آنکه در صورت تداوم تحریمها، همچنان نظام چندنرخی بر ارز حکمفرما خواهد بود و باید دید آیا دولت قیمت ارز در بازار آزاد را در روز سررسید برای ایفای تعهدات خود خواهد پذیرفت؟
نکته دیگری که در مورد این اوراق عجیب بهنظر میرسد نحوه قیمتگذاری آن است که به جای قیمتهای آتی بر مبنای قیمتهای فعلی صورت گرفته است. قیمت هر بشکه نفت سنگین ایران هماکنون حدود ۴۵ دلار است که با مبنا قرار دادن قیمت ارز سنا در روزهای اخیر، حدودا به قیمت ۹۴۶ هزار تومان میتوان رسید که برای این اوراق اعلام شده است. برای روشن شدن بحث بهتر است مثال سادهای ارائه کنم. فرض کنید شما اکنون بابت خرید یک مترمربع آپارتمان ۳۰ میلیون تومان پرداخت میکنید و همین امروزکلید آپارتمان را از فروشنده میگیرید. حال در سناریوی دیگر شما هزینه خرید یک مترمربع آپارتمان را پرداخت میکنید؛ ولی سازنده متعهد میشود که این آپارتمان را دو سال دیگر به شما تحویل دهد، آیا قیمت آپارتمان در این حالت باز هم ۳۰ میلیون تومان خواهد بود.
اگر شما یک بشکه نفت را برای تحویل در دو سال دیگر خریداری میکنید، قیمت باید براساس چشمانداز بازار نفت در دو سال دیگر و همچنین نرخ تبدیل دلار به ریال در دو سال دیگر تعیین شود و مبنا قرار دادن قیمتهای فعلی (spot price) اشتباهی فاحش خواهد بود. اگر نگاهی اجمالی به بازار آتی نفت یا سایر کالاها بزنید به روشنی مشخص است که این قیمتها براساس دوره زمانی تحویل با یکدیگر متفاوت هستند.
به هر حال اگرچه تامین کسری بودجه از طریق استقراض از بانک مرکزی یا تامین آن به روش صوری استفاده از صندوق ذخیره ارزی بدترین گزینه ممکن است، دولت میتواند از طریق انتشار اوراق ریالی یا ارزی همانگونه که در همه جای دنیا مرسوم است، هزینه امروز را از پس انداز فردا تامین کند. ولی انتشار اوراق بالاخص اوراق ارزی، نیازمند یک بررسی همهجانبه و دقت کافی در همه زوایای ممکن است تا هم دولت بتواند با شفافیت هرچه بیشتر انگیزه مردم برای خرید این اوراق را افزایش دهد و هم تامین مالی را با حداقل هزینه بر دوش نسلهای آینده به انجام برساند.
دنیای اقتصاد
3-جزئیات طرح مجلس برای ممنوعیت انتصاب مدیران دارای تابعیت مضاعف
انتخاب یا انتصاب اشخاصی که خود یا یکی از خویشاوندان درجه اول آنها آنان دارای یکی از شرایط ذیل باشند، در سمتهای مدیریتی ممنوع است:
۱- تابعیت مضاعف
۲-مجوز اقامت بلندمدت بیش از یک سال از کشورهای خارجی
۳-مالکیت عرصه یا اعیانی در کشورهای خارجی
۴-دارندگان حساب سپرده و سهام در خارج از کشور
۵-عضویت در شرکتها و مؤسسات خارجی
۶-دارندگان صرافی در کشورهای خارجی
دارندگان مجوز اقامت تحصیلی، درمان یا مأموریتهای اداری از این قانون مستثنی هستند، وزارت اطلاعات، نیروهای مسلح، سازمان انرژی اتمی، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز مشمول این قانون میباشند.
متخلف از اجرای این تبصره به انفصال موقت از یک تا سه سال از خدمات عمومی و دولتی محکوم خواهد شد./فارس
4-امارات: توافق با اسرائیل علیه ایران نیست
توییت انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات:
معاهده صلح امارات و اسرائیل، تصمیم حاکمیتی است و علیه ایران نیست.
دخالت در تصمیم گیری های خود را نمی پذیریم.
تهدیدها را رد می کنیم
تصمیمات استراتژیک، تحول آفرین هستند و دارای تاثیرگذاری. تصمیم ما آینده نگرانه است که جایگاه و رقابت پذیری ما را تقویت می کند/عصرایران
5-ترسها و نگرانیهای یک بازگشایی؛ مدارس ایران ظرفیت رعایت پروتکلها را دارند؟
چند هفتهای تا شروع مدارس باقی نمانده است و آموزشوپرورش قصد دارد با برنامهای متفاوت به استقبال بازگشایی مدارس در روزهایی کرونایی برود، سیاستهایی که با انتقادات برخی معلمان و کارشناسان آموزشی روبرو شدهاند.
رضوان حکیمزاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش:
«برای این که ببینید پروتکلها رعایت میشوند یا نه، یک راه بهتر این است که از مدارس بازدید کنید، اکثر مدارس آنها را رعایت میکنند، سال گذشته ۱۰۰میلیارد تومان بودجه برای وسایل بهداشتی و لوازم ضدعفونی کننده و پروتکلها کنار گذاشته شد. در سال جاری هم این موضوع به موقع انجام شد.»
محمدرضا نیکنژاد کارشناس آموزش وپرورش:
«مسئولین با واقعیتهای که درون مدارس هست، فاصله زیادی دارند، من چون در این سیستم قرار دارم میبینم که گاهی برای فیلمبرداری در یک مدرسه پروتکلها رعایت میشود. من روز اولی که به مدرسه رفتم اولین چیزی که باید میدیدم میزی پر از ماسک و الکل بود، مدیر مدرسه هم میگفت بودجه انجام این کار را ندارند، چراکه در روزهای کرونایی خانوادهها هم شهریهای به مدارس پرداخت نمیکنند.»/خبرآنلاین
6-بالاخره پس از گذشت حدود دو هفته از برگزاری اولین جلسه کارگروه احیای زایندهرود و تصویب نقشه راه توسط این کارگروه، مهمترین راهکار احیای زایندهرود مورد تاکید وزیر نیرو قرار گرفت:
‼️تکمیل طرح انتقال بین حوضهای از زایندهرود بحرانی به بن_بروجن (حوضه پرآب کارون در استان چهارمحال و بختیاری!)
قرار است همزمان با توقف بهشتآباد و با اجرای کامل طرح بن_بروجن و به بهرهبرداری رسیدن آن، معجزهای رخ داده و با برداشت و انتقال بیشتر از زایندهرود، زایندهرود جریان دائمی یافته و تالاب بینالمللی گاوخونی زنده شود!
طرح غیرقانونی انتقال از زایندهرود به بروجن، نه تنها انتقال بین حوضهای آب از پرتنشترین حوضهی کشور (زایندهرود) به پرآبترین حوضه (کارون) است؛ بلکه خلاف مصوبات شورای عالی آب مبنی بر ممنوعیت هرنوع بارگذاری جدید بر زایندهرود و همچنین فاقد ارزیابی زیست محیطی میباشد!
نوبت زایندهرود
7-پای بورس به قیمت گذاری خودرو باز میشود؟
محمدرضا نجفی منش عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران:
چند روش برای قیمت گذاری خودرو پیشنهاد شده که یکی از آن ها از طریق بورس است.
پیشنهاد کنندگان این طرح میگویند مانند قیمت گذاری کالاهایی مانند فولاد یا مس که از طریق فرابورس انجام میشود میتوان برای مثال هزار دستگاه از یک مدل سواری را به بورس عرضه کرد و با توجه به میزان استقبال مردم و قیمتی که برای آن پرداخت شد، نرخ نهایی خودرو را استخراج کرده و بر اساس آن ماشینها را در بازار عرضه کرد.
8-ترامپ: بایدن در انتخابات پیروز شود آمریکا به ونزوئلا تبدیل میشود
رئیس جمهور آمریکا در کارزار انتخاباتی در ویسکانسین:
در صورتی که بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا پیروز شود این کشور به یک ونزوئلای دیگر تبدیل میشود.
بایدن اسب تروای سوسیالیسم علیه آمریکا است و هیچ کسی در کشوری که بایدن رئیس جمهور آن است امنیت نخواهد داشت.
9-خطر مرگ از بیخ گوش ترامپ گذشت
هواپیمای حامل رئیس جمهور آمریکا روز یکشنبه در آستانه برخورد با یک فروند هواپیمای بدون سرنشین، در نزدیکی فرودگاهی در واشنگتن قرار گرفت