1-نفت برای نروژ، برکت و رفاه آورد و برای ونزوئلا، فساد و تورم

 دکتر امیرحسین خالقی 

 در سالهای دهه ۱۹۶۰ ونزوئلا و نروژ از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی وضعیت مشابهی داشتند؛ با این حال در دهه های بعد هردو کشور که از منابع سرشار نفت هم برخوردار بودند، مسیر کاملا متفاوتی را طی کردند. اکنون که به آنها می نگریم نروژ یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است  و موجودی صندوق ذخیره ملی اش به بیش از 960 میلیارد دلار می رسد، ونزوئلا هم نگران این است که در کشور قحطی روی ندهد!

 تفاوت این دو کشور در ایده هایی بود که دنبال کردند و در دو راه متفاوت قدم برداشتند، دهه 1970 نروژ با توجه به قدرت گرفتن احزاب چپ یک اقتصاد غیرآزاد به حساب می آمد که بر عایدات نفت تکیه داشت؛ شاخص آزاد اقتصادی (3.6 از 10) هم چیزی جز این نمی گفت؛ وضعیت در ونزوئلا متفاوت بود و اقتصادی آزاد (6.9 از 10) به حساب می آمد.

♦️نروژی ها از سال های 1980 با بهره گیری از ایده های هایک و فریدمن و با سامان دادن به سیاست های پولی خود توانستند تورم دو رقمی خود را مهار کنند و آن را به حدود 2 درصد برسانند؛ در ونزوئلا ولی عدم انضباط پولی باعث کاهش مستمر قدرت خرید پول ملی شد تا سال های اخیر که ابرتورم چندصد درصدی را شاهد ایم.

♦️نروژ عضو اتحادیه اروپا نیست، ولی با امضای پیمان تجارت آزاد اروپایی توانسته است از مزایای بازار گسترده قاره سبز و بهره گیری از تکنولوژی شرکتهای بزرگ نفتی آمریکا در کشف و استخراج و پالایش نفت برخوردار شود و برقراری رابطه تجاری و اقتصادی گسترده با دیگر کشورها را دنبال می کند، محیط کسب و کار مناسبی دارد و مقررات دست و پا گیری برای بازار نیروی کار وضع نکرده است؛ از همه مهمتر نهادهای قدرتمندی دارد که در حفظ حقوق مالکیت و حکومت قانون بسیار خوب عمل می کنند. قوه قضاییه و دادگاه های مستقل، فساد پایین و عدم دخالت نظامیان در سیاست را هم به مزایای بالا بیفزایید.

♦️از آن سو، ونزوئلایی ها با سیاست های حمایتگرایانه و "حمایت از تولید ملی" در عمل تیشه به ریشه اقتصاد خود زده اند، با افتخار به دنبال وضع مقررات ضد سرمایه داری بودند که باعث حضور پر رنگ دولت در همه بازارها شده است، فساد بیداد می کند و البته رژیم سرکوب گر و اقتدارگرا با دخالت نظامیان در اقتصاد که از دوره چاوز شروع شد و تاکنون ادامه دارد با دموکراسی نروژی بسیار متفاوت است. 

♦️کسانی گفته اند وضعیت در نروژ هم ایده ال نیست و نرخ بالای مالیات و هزینه های رفاهی دولت را شاهد می آورند؛ اما نباید از یاد برد سیستم مالیات نروژ خوب طراحی شده است و بازارها را به میزان زیاد مخدوش نمی کند و همچنین درآمد نفت هم باعث شده است که نرخ مالیات آن 4 درصد بیشتر از دیگر کشورهای سازمان های همکاری های اقتصادی و توسعه "متورم" شود. با این حال بازنگری در حال انجام است، مالیات شرکت ها و نرخ مالیات پایه قرار است کاهش یابد، مالیات بر املاک و مستغلات حذف می شود و مالیات بر ارث نیز که پیشتر حذف شده بود.

♦️بگذارید آنچه آمد را در یک شاخص خلاصه کنیم، اکنون که به شاخص آزادی اقتصادی نگاه می کنیم، امتیاز نروژ 7.51 است و در رده 32 در میان 159 کشور جهان جا دارد، ونزوئلا امتیاز 3.29 را کسب کرده است و در رتبه 159ام! قرار گرفته است. ایران هم در رتبه 150 این لیست قرار دارد !

2-کشورهایی که بیشترین ذخیره طلا را در جهان دارند

آمریکا با 8134 تن طلا اول، آلمان با 3364 تن دوم، ایتالیا با 2452 تن سوم، فرانسه با 2436 تن چهارم، روسیه با 2300 تن پنجم، چین با 1948 تن ششم، سوئیس با 1040 تن هفتم، ژاپن با 765 تن هشتم، هند با 658 تن نهم، هلند با 612 تن دهم،ترکیه با 583 تن یازدهم، ذخایر کشورهای حوزه یورو{به عنوان کشور} با505 تن دوازدهم، تایوان با 423 تن سیزدهم، پرتغال با 382 تن چهاردهم، قزاقستان با 378 تن طلا پانزدهم و ازبکستان با 343 تن طلای ذخیره شانزدهم جهان هستند.

3-توافق اولیه ایران و روسیه برای لغو ویزای گروهی

مدیرکل دفتر تبلیغات و بازاریابی گردشگری از برگزاری اولین نشست کمیته فنی مشترک همکاری‌های گردشگری ایران و روسیه خبر داد و گفت: برنامه اجرایی توافق‌نامه مسافرت گروهی بدون روادید بین دو کشور در این کمیته مورد موافقت طرفین قرار گرفت که با سفر هیأت ایرانی به روسیه به‌زودی امضا خواهد شد.

4-معافیت مناطق آزاد از مالیات بر ارزش افزوده بی عدالتی است

سید ناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس:
معافیت مناطق آزاد از مالیات بر ارزش افزوده بی عدالتی است، ایراد شورای نگهبان به لایحه مالیات بر ارزش افزوده، ایراد دقیق و به جایی است.
برخی گردشگران داخلی با ورود به مناطق آزاد و آوردن اجناس از منطقه آزاد به سرزمین اصلی، نوعی کاسبی به راه انداخته اند این کار باعث می‌شود کسانی که در سرزمین اصلی کالایی را تولید می‌کنند با مشکلات جدی رو به رو شوند.
اگر در سال حمایت از تولید ملی قصد داریم مانع بروز مشکل برای تولید در سرزمین اصلی شویم، باید مالیات بر ارزش افزوده شامل مناطق آزاد نیز بشود.

5-بیانیه مشترک آمریکا، رژیم صهیونیستی و بحرین درباره علنی شدن روابط منامه-تل‌آویو

این، گشایشی تاریخی برای پیشبرد صلح در خاورمیانه است. آغاز گفت‌‌وگوهای مستقیم میان این دو جامعه پویا و اقتصاد پیشرفت، تحول مثبت خاورمیانه را تداوم بخشیده و به افزایش ثبات، امنیت و رونق در منطقه منجر خواهد شد.
ایالات متحده از بحرین بابت میزبانی کارگاه "صلح برای رفاه" که  به منظور پیشبرد آرمان صلح، عزت و فرصت‌های اقتصادی برای فلسطینی‌ها روز ۲۵ ژوئن  ۲۰۱۹ در منامه برگزار شد، قدردانی می‌کند.
اسرائیل تصریح کرد مطابق مفاد "چشم‌انداز صلح"، تمامی مسلمان‌هایی که در راه صلح قدم می‌گذارند می‌توانند از مسجد الاقصی بازدید به عمل آورده و در آن نماز بخوانند؛ ضمن آنکه سایر اماکن مقدس اورشلیم (بیت‌المقدس) به روی عبادت‌کنندگان صلح‌جوی تمامی ادیان باز خواهد بود./فارس

6-روی واکسن کرونای تولید داخل زیاد حساب باز نکنید!

دکتر مسعود مردانی عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در پاسخ به این سوال که «چقدر می‌توانیم امیدوار باشیم واکسن ایرانی کرونا به‌زودی به دست ما برسد» می‌گوید: بیش از ۲۰ سال است که در ایران از واکسن آنفلوآنزا استفاده می‌کنیم.

یک شرکت داخلی هست که هر سال می‌گوید من مراحل تجربی و... واکسن آنفلوآنزا را طی کرده‌ام و عن‌قریب آن را در اختیار مردم می‌گذارم. اگر شما این واکسن را دیده‌اید، من هم دیده‌ام! بنده به شما قول و اطمینان می‌دهم که این شرکت نخواهد توانست. راحت به شما بگویم که اصلا کشورهای غربی تکنولوژی آن را به ما نمی‌دهند. بنابراین روی واکسن کرونای تولید داخل زیاد حساب باز نکنید./ همشهری آنلاین

7-راه حلهای آشفته بازار خودرو
 دکترمهدی نصرتی 

قبل از هر راه حلی، اول باید این حقایق بازار خودرو در ایران را خوب فهمید:

بازار خود در ایران، انحصاری است. 

در بازار انحصاری، قیمت را انحصارگر تعیین می‌کند از طریق تعیین میزان عرضه. 

انحصارگران بازار خودرو در ایران عبارتند از خودروسازان و دولت (به دلیل ایجاد محدودیت در واردات) 
 
 بخش بزرگی از تقاضای خودرو در ایران، تقاضای سرمایه گذاری برای حفظ ارزش پول است. 

حالا به راه حلهای عوامفریبانه توجه کنید:

عوامفریبانه 1: تعیین قیمت فروش کارخانه، به قیمت بازار یا 5درصد زیر قیمت بازار انجام شود!
چرا عوامفریبانه است؟ چون قیمت بازار را خود انحصارگران یعنی دولت و خودروساز، تعیین می‌کنند. (از طریق کمبود عرضه) 

عوامفریبانه 2: خودرو را در بورس عرضه کنید تا کشف قیمت شود. 
چرا عوامفریبانه است؟ چون قیمت بورس را هم خود انحصارگران یعنی دولت و خودروساز، تعیین می‌کنند. (از طریق کمبود عرضه) 

راه حلهای واقعی:
راه حل 1: از طریق تسهیل واردات، مخصوصا خودروی دست دوم، بازار را به تعادل برسانید.
یعنی همان کاری که وقتی پرتقال شب عید گران می‌شود با واردات انجام می‌دهید و اصطلاحا تنظیم بازار میکنید! 
به درست و غلطش کاری ندارم، ولی این کاری است که دولت نشان داده بلد است‌! 

راه حل2: تعرفه واردات خودرو را حذف کنید، به جای آن از صاحبان خودروهای خارجی، مالیات سنگین سالانه بگیرید اینجوری حداقل رانت از جیب صاحبان خودرو و واردکنندگان خاص خارج می‌شود و به جیب بیت المال می‌رود.  

راه حل 3: اگر اصرار دارید انحصار را حفظ کنید، خودرو را با قیمت مصوب شورای رقابت و به صورت عرضه اولیه بین همه مردم تقسیم کنید. 

راه حل مکمل و ضروری: یک گزینه بدون ریسک جلوی مردم بگذارید که بتوانند ارزش پولشان را حفظ کنند و مجبور نباشند مثل گربه ای که بچه هایش را به دندان می‌گیرد و جابجا می‌کند، هر روز مالشان را بین بازارهای مختلف جابجا کنند!!!