سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه صبح روز دوشنبه در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در سال ۱۴۰۱ در پاسخ به سوالی مبنی بر این که به عملکرد دستگاه سیاست خارجی در سال گذشته چه نمره ای می دهید گفت:  کارنامه دیپلماسی کشور در سالی که گذشت هم در حوزه رفع تحریم ها، هم خنثی سازی تحریم ها و هم صیانت از منافع مردم بسیار قابل قبول است.

خطیب زاده افزود: در حوزه خنثی سازی تحریم‌ها ، کمک موثر دستگاه دیپلماسی برای ارتقاء تجارت و مراودات عادی در بخش‌های خصوصی و دولتی اعم از بخش های نفتی و غیر نفتی موفق بود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور ادامه داد: سال گذشته از جهت موضوع کرونا سال سختی را داشتیم و اگر سفرای ما وسط میدان قرار نمی‌گرفتند تامین واکسن اتفاق نمی افتاد. سفارت خانه‌های ما همچنین تلاش کردند که کمک موثری داشته باشند که صنعت توریست در کشور بار دیگر رونق داشته باشد.

وی با بیان این که در سال گذشته بر اثر تلاش هایی که صورت گرفت روابط ما با کشورهای همسایه مان بیش از دو برابر شد، تصریح کرد: ایجاد روابط تاب آور خارجی چارچوبی بود که وزارت خارجه به صورت جدی پیگیری کرد و ما در ۶ ماه دوم سال گذشته نتایج موفقی را به دست آوردیم.

این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان این که در حوزه رفع تحریم ها نیز اقدامات گسترده ای از سوی وزارت خارجه انجام شد اظهار کرد: ماههامذاکره ، ده ها جلسه در وین و صدها جلسه در تهران و رفت و برگشت های متعدد ، حجم بسیار زیادی از فعالیت های دستگاه دیپلماسی بود.

خطیب زاده گفت: سیاست خارجی متوازن در عمل در حال پیگیری است توازن در موضوع و توازن در منطقه.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در خصوص اعمال تحریم های جدید از سوی آمریکا علیه ایران و تاثیر آن بر مذاکرات وین و این که آیا این موضوع با حسن نیتی که آمریکایی‌ها اعلام می کنند در تناقض نیست و همچنین مشکل ایجاد شده برای یکی از هنرمندان کشورمان برای اجرای کنسرت در جریان سفر به آمریکا گفت: آمریکایی ها از این اقدامات متناقض زیاد انجام داده اند آنچه که در خصوص یکی از هنرمندان کشورمان رخ داد یک نمونه از صدها هزار نمونه ای است که آمریکایی ها طی ۴۰ سال گذشته علیه ملت ایران انجام دادند.

خطیب زاده با بیان این که آمریکایی‌ها به دنیا نشان دادند که از نظر واشنگتن همه چیز سیاسی و امنیتی و ابزاری است و هر زمان که لازم بدانند همه ارزش ها را قربانی می کنند تا اهداف سیاسی خود را جلو ببرند گفت: بر خلاف تمامی شعارهایی که آنها می دهند آنچه برای آنها مهم است سیاست هایی است که در واشنگتن و در کاخ سفید علیه ملت ایران فرمول بندی شده است.

وی افزود: همه ما فراموش نکنیم آنچه امروز در مقابل ما قرار دارد دولتی نیست که به وظایفش عمل کند بلکه می خواهد از ابزارهای قانونی استفاده کند که به وظایف قانونی خود عمل نکند.

خطیب زاده ادامه داد: آنچه که در وین هست به خاطر رویکرد آمریکا در نقطه توقف قرار دارد .

خطیب زاده با بیان این که دولت واشنگتن در مورد موضوعات باقی مانده در مذاکرات وین هنوز تصمیمات سیاسی خود را نگرفته است تصریح کرد: آمریکا تلاش می کند موضوعات باقی مانده در این مذاکرات را گروگان مسائل سیاست داخلی خود کند .

وی افزود: ما ملت صبوری هستیم ولی تا ابد صبر نمی کنیم و اگر آمریکا می خواهد توافقی صورت بگیرد باید تصمیم سیاسی خود را در اسرع وقت بگیرد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با سفر چندی پیش انریکه مورا به تهران و همچنین سفر وی به واشنگتن و تاثیر این سفر بر پیشبرد روند مذاکرات وین و حل مسائل باقی مانده گفت: آقای مورا در این سفر حامل برخی نکات بود و می خواست با ما تبادل نظر کند ما موضوعات مد نظر خود را به آقای مورا گفتیم . پیام ها و پاسخ ها و خواسته های ما روشن بوده و هست.

وی ادامه داد: سفر آقای مورا برای این بود که از این شرایط خارج شویم به عنوان جمهوری اسلامی ایران تلاش کردیم مسیر دیگری را مجددا امتحان کنیم که موضوعات باقی مانده حل و فصل شود تا الان به شهادت آنهایی که پیام برده و آورده اند بیشترین اتکا و ایده ها را ایران داشته است. آقای مورا با پیام و پاسخ های تهران ایران را ترک کرد و ما همچنان منتظر پاسخ طرف مقابل هستیم و هنوز پاسخ جدیدی دریافت نشده است.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه در این سفر که آیا در مورد بحث آزادی زندانیان ایرانی – آمریکایی نیز توافقی حاصل شد گفت: بحث آزادی زندانیان آمریکایی و همچنین زندانیان ایرانی که در آمریکا به دلایل واهی در بازداشت هستند از نگاه ما یک موضوع انسانی است و تحقق آن  منوط به اقدامات آمریکا است و هنوز در مورد این موضوع در نقطه ای قرار داریم که پیش از این قرار داشتیم.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری درارتباط با توقف مذاکرات وین تصریح کرد: آنچه که در دو هفته گذشته بیش از پیش برای ما روشن شده این است که بایدن و کاخ سفید هنوز تصمیم خود را نگرفته اند و متاسفانه کل یک توافق را گروگان مسائل حزبی و داخلی آمریکا کرده اند و آنها همان رویکردی را در پیش گرفته اند که منجر به شکست بسیاری از توافقات بین المللی شده است. یعنی منوط کردن یک توافق بین المللی به زد و بندهای داخلی خودشان .

خطیب زاده با بیان این که توافق برجام و قطعنامه  ۲۲۳۱شورای امنیت سازمان ملل در مورد این توافق بین المللی چارچوب بحث است و در همین چارچوب دولت بایدن باید تصمیم سیاسی خود را بگیرد تاکید کرد: آمریکا  مسئول توقف امروز مذاکرات و تطویل آن در روزهای آتی است. راه حل هم در کاخ سفید است. آنها باید به خواسته های معقول ایران که مورد تایید اعضای ۱+۴ است پاسخ منطقی بدهد که ما آماده شویم تا به وین برگردیم.

خطیب زاده گفت: توافق بسیار در دسترس است و آمریکا بداند و یقین کند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود رد نمی شویم و از خواسته‌های خود کوتاه نخواهیم آمد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با موضوعات باقی مانده در جریان مذاکرات وین  تاکید کرد: انتفاع ایران از برجام بر اساس نص توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل ماموریت اصلی وزارت خارجه است. اکنون در گام های پایانی ، آمریکا تلاش می کند که انتفاع چرخه اقتصادی ایران و انتفاع ما از ابعاد مختلف برجام را مانع شود. ما در نقطه ای قرار داریم که ایالات متحده باید تصمیم بگیرد که آیا می خواهد میراث ترامپ را حفظ کند یا به عنوان دولت نیمه مسئول عمل کند و توافقی انجام شود. متاسفانه بازیگران عرصه بین المللی می بینند که دولت بایدن همان مسیر دولت قبلی را می رود.

وی با بیان این که اعمال تحریم های غیر قانونی و یکجانبه جزو رویه های عادی آمریکا شده و آمریکا باورش شده که پلیس، قاضی و هیات منصفه دنیا است و قوانین داخلی این کشور قوانین بین المللی است گفت: آمریکا هیچ کدام از اینها نیست ، واشنگتن باید بپذیرد که به عنوان یک دولت برابر باید بر اساس حقوق بین الملل وارد گفت و گو ها شود و گردن کشی و زیاده خواهی جواب نمی دهد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با برخی از اخبار منتشر  شده در ارتباط با برجام گفت: من به شما به صراحت می گویم که اصلا چنین چیزی در دستور کار نبوده است که ما مسائل  و موضوعات منطقه را به برجام متصل کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت و گوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوال ایسنا، در مورد زمان برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و عربستان و همچنین اظهارات وزیر امور خارجه در گفت و گو با المیادین در ارتباط با این مذاکرات گفت: ما آمادگی داریم که تاریخ دور جدید گفت و گو مشخص شود و این مذاکرات ادامه پیدا کند.

خطیب زاده گفت: این گفت و گوها نیازمند دستور کار مشخص است ما نظرات خود را به صورت مکتوب به طرف سعودی داده ایم و بهتر است دولت سعودی نیز نظرات خود را به صورت مکتوب ارائه دهد تا ما یقین کنیم اراده ای برای حل و فصل موضوعات فی مابین وجود دارد. 

خطیب زاده تاکید کرد: مسائل اختلافی بین ما و سعودی روشن است و به رغم پرونده های اختلافی ما باید تلاش کنیم که روابط خود را عادی کنیم و منتفع این روابط عادی مردم منطقه  و دو کشور هستند.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با تعاملات ایران با هیات حاکمه سرپرستی موقت افغانستان و نظر ایران درارتباط با محدودیت هایی که طالبان به عنوان هیات حاکمه افغانستان برای دختران وزنان این کشور به خصوص در موضوع تحصیل به وجود آورده است گفت: افغانستان امروز با مشکلاتی روبرو است. دختران ، زنان و کودکان و مردان و تمامی اقشار مردم افغانستان در فشار و سختی هستند . در موضوع افغانستان  مردم افغانستان در اولویت هستند.

وی تصریح کرد: آقای امیرعبداللهیان در جریان ملاقات هایی که در چین و در حاشیه سومین اجلاس کشورهای همسایه افغانستان داشتند به صراحت اعلام کردند که پذیرفته نیست حقوق اولیه فرزندان و دختران افغانستانی  برای تحصیل نادیده گرفته شود و هیات حاکمه سرپرستی افغانستان باید مسئولیت پذیری خود را نشان دهد .

خطیب زاده گفت: همه ما باید تلاش کنیم که افغانستان از دوران گذار به خوبی عبور کند و دولت فراگیر در این کشور تشکیل  شود . همه این نگرانی ها مرتفع شود و حقوق مردم رعایت شود.

وی ادامه داد: در اجلاس همسایگان افغانستان در چین یکی از موضوعات مهم مردم افغانستان بودند همان طور که اشاره کردم برای ایران مردم افغانستان در اولویت قراردارند و در همین چارچوب ما تلاش کردیم که در میانه زمستان سخت افغانستان سوخت به مردم این کشور برسانیم و بازارچه های مرزی باز بماند. الان نیز می گویم که آمادگی داریم هر کمکی داریم به مردم افغانستان ارائه کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در خصوص سوال دیگری در مورد سفر رئیس‌جمهور ترکیه به تهران و این که آیا این سفر لغو شده است گفت: انجام این سفر لغو نشده است روابط ایران و ترکیه در چارچوب عادی خود در حال پیگیری است البته هنوز تاریخ انجام این سفر قطعی نشده است و منتظر تایید تاریخ انجام این سفر از سوی دوستانمان در آنکارا هستیم و اگر تاریخ قطعی شود این سفر انجام می شود.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی براین که بر اساس اخبار منتشر شده هاشم رئیس والی استان جورجان در دولت اشرف غنی در جریان سفر به ایران برای تشویق اتباع افغانستانی جهت شرکت در جنگ اوکراین و روسیه بازداشت شده و از سوی دیگر برخی از اخبار منتشر شده که برخی از اتباع ایرانی و افغانستانی برای مشارکت در جنگ به اوکراین رفته اند تصریح کرد: هیچ کدام از این اخبار تایید نمی شود البته باید جزییات این موضوعات را از مقامات امنیتی بپرسیم موضع ایران در ارتباط با جنگ در این منطقه روشن است . ما نه جنگ را راه حل می دانیم و نه نادیده گرفتن ریشه های این بحران را.

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: ما نیز تلاش می کنیم که از طرف گفت و گوهایی که در جریان است بحران حل شود.

خطیب زاده همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که جنگ اوکراین چه تاثیری بر ایران داشته است گفت: منطقه اوراسیا ، منطقه همجوار ما است و روسیه در همسایگی ما قرار دارد و ما از همان اول گفتیم که منطقه اوراسیا تحمل این خشونت و جنگ را ندارد. منطقه اوراسیا، غرب آسیا ، بخشی از مناطق اروپا و بسیاری از نقاط جهان متاثر از این جنگ هستند و همه ما باید تلاش کنیم که این جنگ به راه حل مبتنی بر گفت و گو بیانجامد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که در جریان مذاکرات صلحی که در عربستان در حال انجام است گروههای مختلف یمنی حضور دارند ولی دولت نجات ملی یمن حضور ندارد و نگاه ایران به این موضوع چیست؟ تصریح کرد: دولت نجات ملی یمن بخشی از امروز و آینده یمن است و هیچ دولتی به صورت مصنوعی و مهندسی شده نمی تواند بخشی از یک جامعه راحذف کند نه از طریق جنگ و نه گفت و گو.

خطیب زاده گفت: توصیه ما به همه این است که واقعیت های یمن را درک کند.

وی همچنین در مورد برنامه های ایران برای همکاری با قطر جهت برگزاری جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ در دوحه گفت: ما از قصد با دولت قطر در خصوص این بازی ها گفت و گوهایی داشته ایم. مناطق آزاد ما و کیش و قشم تدارکاتی دیده اند که میزبان بخشی از هواداران فوتبال باشد و امکاناتی را در این زمینه در اختیار تیم ها قرار دهند.

وی افزود: در معاونت دیپلماسی وزارت خارجه کار گروهی دراین زمینه تشکیل شده است و این ها مقدمات بروکراتی است که بتوانیم از ظرفیت های خود در این زمینه به خوبی استفاده کنیم.

وی با بیان این که در آینده از بازی های جام جهانی قطر و تلاش ایران برای همکاری جهت برگزاری مناسب این مسابقات بیشتر خواهیم شنید گفت: در سفری  که به سنگال داشته ام گفت و گوی کوتاهی نیز با رئیس فدراسیون فوتبال سنگال داشتم و پیشنهاداتی در مورد انجام بازی دوستانه بین دو کشور مطرح شد . البته باید ببینیم که برنامه فدراسیون فوتبال برای انجام بازی های دوستانه چگونه است و آیا قرار است بازی های دوستانه ای با تیم هایی از آفریقا داشته باشد یا نه.

سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با موضوع برجام تاکید کرد: موضوع اصلی، انتفاع ایران مبتنی بر قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و برجام است و تا چرخه انتفاع ایران از این توافق کامل نشود ایران بر سر خطوط قرمز خودش باقی خواهد ماند. خطوط قرمز ما منافع مردم و انتفاع آن چیزی است که یک بار در مورد آن بحث و مذاکره شده است.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در پاسخ به اظهارات یکی از نمایندگان مجلس در مورد مذاکرات وین، تیم مذاکراتی و نتایج حاصل از مذاکرات وین تا کنون گفت: وزارت خارجه، وزارت همه است و وزارت خارجه این جریان یا آن جریان نیست. هم وزارت خارجه آنهایی است که موافق توافق هستند. هم وزارت خارجه آنهایی است که شاید موافق توافق نباشند. وزارت امور خارجه مسئولیت قطعی در حفظ و صیانت از منافع مردم دارد و مخالفان و موافقان نیز همه جایگاه خود را دارند.

وی با بیان اینکه وزارت خارجه یک دستگاه حاکمیتی به روابط دولت و مجلس و همچنین تعاملات وزارت خارجه و مجلس اشاره کرد و در بخش دیگری از صحبت‌های خود، گفت: شورای عالی امنیت ملی راهبری مذاکرات را دارد و رئیس محترم مجلس شورای اسلامی نیز در این شورا حضور دارد.

خطیب زاده تاکید کرد: اگر امروز پافشاری ما بر حقوق و منافع