1-افول تولید در پارس جنوبی ؛ با فردای امروز چه خواهیم کرد
سجاد بهزادی

احمدشاملو عبارتی دارد در کتاب "گزند باد" وقتی می پرسد "برای فردا چه برنامه ای دارید؟" جواب داده می شود" چو فردا بیاید فکر فردا کنیم."
امروز همان فردای دیروز پارس جنوبی است . مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس می گوید"تولید گاز از میدان مشترک پارس‌ جنوبی به پیک ظرفیت رسیده و از حدود چهار سال آینده، سالانه به اندازه یک فاز، پارس‌ جنوبی افت تولید خواهد داشت.
کشور هم شدید تر از سالهای گذشته نگران مصرف گاز شده است و زمستانی که در ابتدای آن قرار داریم شیرازه ی پارس جنوبی را می کشیم و روزانه بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز از پارس‌ جنوبی برداشت می کنیم و از مجموع ۳۷ سکوی در حال بهره‌برداری، ۱۷ سکوی اصلی با ظرفیت تولید روزانه ۲۸ میلیون مترمکعب گاز و ۲۰ سکوی فرعی با ظرفیت تولید ۱۴ میلیون مترمکعب در روز در خلیج‌فارس نصب و به بهره‌برداری رسیده است.

گفته می شود ۴۳ درصد از درآمد کشور، ۶۳ درصد از گاز نیروگا‌های کشور و ۷۵ درصد از گاز خانگی کشور در پارس جنوبی تامین می‌شود و این هاپ انرژی کشور سهم بیش از ۵۰ درصدی در درآمد دولت ها داشته است. به صورت دقیق تر اینکه، بودجه عمومی کشور در سال ۱۳۹۹، ۶۴۰ هزار میلیارد تومان بوده و ارزش محصولات پارس جنوبی در این یک سال برابر با  ۳۸۴ هزار میلیارد تومان محاسبه شده که به این معناست ۵۴ درصد درآمدهای دولت از محصولات پارس جنوبی بوده است.
دولت ها در پارس جنوبی علاوه بر گاز طبیعی که تقریبا همگی به مصرف داخلی می رسد، محصولات ارزشمند دیگری هم مانند هزاران تن گاز مایع، میعانات گازی و اتان تولید وخام فروشی کردند تا توسعه پارس جنوبی به پایان برسد و تولید در این مجتمع بزرگ انرژی جهان وضعیت نزولی به خود بگیرد.
آن گونه که مدیرعامل شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی می گوید" تاکنون ۸۰ میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه‌گذاری شده است وهدف‌گذاری صنعت گاز برای افق ۱۴۰۴ ، قرار گرفتن در رتبه سوم تولیدکنندگان گاز دنیا و سهم ۸ تا ۱۰ درصدی از تجارت جهانی گاز و کسب رتبه نخست فرآوری گاز در منطقه است."
اما برنامه ریزی ها گویی درست از آب در نیامده و تحریم ها مانع از توسعه میدان های گازی کشور شده است و گفته می شود ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر گاز جهان، اگر تا ۴ سال آینده ۵۴ میلیاد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه میادین گازی جذب نکند، وارد کننده گاز می‌شود!تولید گاز در پارس جنوبی رو به افول است اما ما نمی خواهیم ویا نمی توانیم چگونه با همین درآمدهای باقیمانده از این مخزن مشترک به فکر توسعه پایدار و رسیدن به انرژی های جایگزین باشیم.گویی پیشانی بودجه در این مملکت تنها با گاز و نفت گره خورده است و ما همچنان برای جبران کاهش تولید از چاههای نفت وگاز به دنبال پیدا کردن چاههای جدید هستیم.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران همچنان از اجرای طرح‌های افزایش تولید گاز به‌عنوان اولویت‌های این شرکت یاد می کند و می گوید  " سال آینده با اجرای طرح ضربتی افزایش ظرفیت برداشت گاز طبیعی در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، ۱۳۰ میلیون مترمکعب افزایش تولید گاز داریم."

دولت سیزدهم می خواهد ظرفیت تولید گاز را بالاتر ببرد، نه برای صادرات و نه برای سرمایه گذاری در بخش های پایدار انرژی. بلکه همه نگران سرمای زمستان و مصرف بالای گاز در ایران هستند.هم‌اکنون ظرفیت روزانه تولید گاز کشور نزدیک به یک میلیارد مترمکعب است که با برنامه هشت ساله وزارت نفت دولت سیزدهم، بنا هست ظرفیت تولید و فرآورش به یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز برسد.

چهار دهه است که چاه حفاری می کنیم، نفت و گاز تولید می کنیم و درآمد های کلان بدست آورده ایم اما هنوز به توسعه پایدار نزدیک نشده ایم و امروز کشور در بحران های مختلف فرو رفته است. صنعت نفت در ۴۲ سال گذشته ۴ هزار و ۸۰۶ حلقه چاه نفت و گاز را در مناطق نفتخیز خشکی و دریایی کشور حفاری و تکمیل کرده است وما هنوز در التهاب سرمای زمستان هستیم.
از حفاری اولین چاه نفت ایران بیش از صد سال می گذرد.سحرگاه پنجم خرداد سال ۱۲۸۷ خورشيدي، مته حفاري در چاه شماره يك مسجد سليمان، به نفت رسيد. حالا پس از یک قرن از آن روزگار نمی دانیم نفت را نفرین کنیم ویا اینکه از خدای را هزار مرتبه شکر؛ که اگر همین هم نبود چه بر سر ما می آمد. 
دیگر از نفت فوران شده در مسجد سلیمان اثری نمانده است و گاز پارس جنوبی هم، بعنوان بزرگترین میدان مشترک جهان رو به افول است و ما بدون هر گونه برنامه پایداری، در سوگ روزگار خود مرثیه می خوانیم و به قول احمد شاملو " دوره می کنیم شب را و روز را، هنوز را.

2-بحران در کمین محصولات کشاورزی (سَم سرِ سفره ایرانیان!)

 کاهش ۹۰ درصدی قیمت فلفل دلمه‌‌ای بدنبال ممنوعیت صادراتی این محصول کشاورزی و استمرار اخبار مشابه برای دیگر محصولات بدلیل استفاده از سموم غیراستاندارد غیر از ایجاد یک بحران جدی برای این بخش از اقتصاد ، می تواند موجب توقف جدی ارزآوری کشاورزی بعنوان سومین صنعت ارزآور در کشور شود 

بحران اجتماعی و تعمیق بی اعتمادی عمومی حاصل از اهمال مسئولین موضوع بعدی است که در صورت عدم واکنش ، پاسخگویی و رسیدگی مناسب می تواند تبعات بعدی را نیز به همراه داشته باشد 

در این میان اما سقوط قیمت محصولاتی دیگر در راه است ...

3-آیا اومیکرون آغاز پایان کروناست؟

استاد دانشگاه جانز هاپکینز:

 دانشمندان در خصوص اعلام پایان همه‌گیری، شیوه‌های خاص خود را دارند و یکی از مهمترین نشانه‌ها، نشانه "اجتماعی-علمی" است که اینگونه خلاصه می‌شود، اومیکرون در واقع در حال ترسیم آغاز پایان همه‌گیری است، چون همه دولت‌ها و مردم در حال حاضر کرونا را بخشی از زندگی خود دانسته و به جای فرار از آن، شروع به سازگاری با آن کرده‌اند.

این موضوع به ما نشان می‌دهد که طی چند ماه آینده، در برابر گونه‌های آتی ویروس، ایمنی بیشتری وجود خواهد داشت و اومیکرون هر میزان خسارتی را که در آینده نزدیک ایجاد کند اما بشر به زندگی قبل از بهار سال ۲۰۲۰ باز خواهد گشت.

4-در دور جدید مذاکرات وارد محتوا می‌شویم/ پیشرفت منوط به رویکرد درباره تحریم‌هاست

منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده: 

با توافق درباره مسایل شکلی مذاکرات در دور پیشین، مذاکره کنندگان قرار است در دور آتی درباره محتوا گفتگو کنند. 

ایران متعهد به دستیابی به یک توافق خوب در کوتاهترین زمان ممکن است. اما ما اسیر ضرب‌الاجل‌های ساختگی نخواهیم شد. برای ما حالت اضطراری در مذاکرات وجود ندارد.

پیشرفت حاصل شده درباره متون مربوط به موضوعات هسته‌ای در دور قبل حاکی از تعامل جدی ایران است. پیشرفت در دور آتی منوط به رویکرد طرف مقابل دارد.

5- ۱۰ فرمان اخیر بورسی برغم ایرادات بنیادین از دیدگاه اقتصادی توانسته جهت حرکت بورس را علی الحساب تغییر دهد 

مسئولین کشور و سازمان بورس اما اگر واقعا در پی حل مشکلات بنیادین بازار سرمایه هستند به ریشه های این بخش بپردازند ، در غیر اینصورت اثر تصمیمات اخیر بسیار کوتاه مدت خواهد بود 

نیاز است قیمت‌گذاری دستوری مقوله‌ای ناخوشایند در فضای سرمایه ای، حذف و شرکتهای بورسی از شمول قیمت گذاری رها  شوند تا رانت از دلال به سهامدار و دولت (مالیات) منتقل شود. و در ادامه اقدامات صورت پذیرفته دامنه نوسان و حجم مبنا و سایر چرندیات از مقررات سازمان بورس حذف شود.

این پرسش همچنان مطرح است میزان ۳۰همت بهره مالکانه برای سال ۱۴۰۱ چگونه جبران خواهد شد و نکته قابل توجه اینکه تامین مالی دولت از طریق فروش اوراق به هیچ وجه نباید با بازارسرمایه گره بخورد ، در غیر اینصورت کل اقتصاد کشور از این بابت ضربه خواهد خورد